Een grote verloting tijdens de tentoonstelling ‘Art et Charité’ (Kunst en Liefdadigheid) in het Casino van Andenne in de provincie Namen, gehouden van 20 februari tot 12 maart 1916, zamelde gelden in voor het goede doel: de behoeftige gezinnen in de stad Andenne.
Versierde meelzakken maakten deel uit van de tentoonstelling!
Meelzak USA???
Jules Corthouts te Genk, provincie Limburg, ontdekte geborduurde bloemzakken op een serie foto’s van postkaarten van deze tentoonstelling, bewaard in de Bibliotheca Andana in Andenne.
Half november ontving ik het bericht: “Klik eens op deze link en dan inzoomen … is dat een meelzak uit de USA?”
Mijn reactie: “Wat een verrassing, jazeker, scherp gezien. Meerdere exemplaren, mooie vondst!”
Jules reageerde met ‘Zijn dat nieuwe vondsten of zijn de zakken reeds door jou gekend?”
Ik omcirkelde op de foto wat ik herkende als geborduurde meelzakken:
“De Indiaan van Sperry Mills is zeer bekend, dat was in heel België de ’trekker’ van de meelzakken. De achterzijde van die originele zak was bedrukt met California, dat zie je ook vaak separaat, dan was een zak in delen geknipt.”
Op de foto rechts zie je een bloemzak van Hurlock Roller Mills uit Hurlock in Dorchester County in de Amerikaanse staat Maryland. Die zag ik niet eerder, ik ken weinig bloemzakken uit Maryland.”
Verder onderzoek
Er blijken in de verzameling van de Bibliotheca Andana meerdere foto’s te zijn van de tentoonstelling ‘Art et Charité’.
Zouden er naast de postkaarten ook versierde bloemzakken bewaard zijn gebleven van deze tentoonstelling? Tot nu toe ben ik deze niet op het spoor gekomen.
Ik ga dan ook op zoek naar berichten in kranten over dit evenement in Andenne in 1916.
Een grote, succesvolle tentoonstelling en verloting
In de krant l’Ami de l’Ordre (die verscheen onder censuur van de Duitse bezetter) vind ik de artikelen! De tentoonstelling en bijkomende ‘tombola’ (verloting) waren groots en succesvol.
26 januari 1916: Een groep toegewijde personen zal een tentoonstelling organiseren van schilderijen, handwerken, pyrogravures (houtbranden), aquarellen, etc.
De tentoonstelling zal geopend worden op zondag 20 februari en zal 7 dagen duren. De entree is 25 centimes, geopend van 10-6 uur. Loten voor de verloting te houden aan het einde van de tentoonstelling zijn te koop voor 20 centimes per stuk.
4 februari 1916: De voorbereidingen voor de tentoonstelling en verloting verlopen voorspoedig. Het organiserend comité roept eenieder op ruim bij te dragen aan dit filantropische werk.
De tentoonstelling zal gehouden worden in de Grote Zaal van het Casino. Loten zijn te koop in Andenne, en eveneens in Brussel, Namen, Huy en Luik.
24 februari 1916: De tentoonstelling is een bijzonder evenement. De zaal is omgetoverd in een fantastische ‘salon’ en deskundig ingericht. De aanblik roept een geruststellend gevoel op in tijden waarin de angst regeert, het brengt hoop in de harten, omdat jeugdig talent zich toegewijd heeft ingezet voor dit humanitaire werk.
De organisatoren krijgen felicitaties omdat ze een bijdrage leveren aan het opheffen van de misère waarin vele behoeftige gezinnen in de stad verkeren.
De tentoonstelling is geopend van 11 tot 6 uur tot zondag 5 maart, er zijn al 1100 voorwerpen beschikbaar voor de verloting. Het Comité zetelt aan Rue Brun, 20, in Andenne.
6 maart 1916: De tentoonstelling wordt wegens succes verlengd tot zondag 12 maart, wanneer de verloting zal worden gehouden; er zijn inmiddels 1200 voorwerpen beschikbaar.
19 maart 1916: De verloting heeft plaats gehad en de winnaars kunnen tot 31 maart hun loten verzilveren. De lijst met prijswinnende loten is verkrijgbaar en te koop in Andenne, Brussel, Huy, Namen en Luik.
Op zondag 2 april zullen de niet opgehaalde objecten in het Casino verkocht worden.
Tijden waarin de angst regeert – 21 augustus 1914
De stad Andenne was een van de plaatsen in België, waar het Duitse leger zich aan het begin van de Eerste Wereldoorlog te buiten ging aan buitensporig geweld tegen de burgerbevolking. Op 21 augustus 1914 werden in Andenne 218 burgers gefusilleerd. Door deze wreedheden tegen haar burgerbevolking behoort Andenne tot de zeven Belgische martelaarssteden.
Een begraafplaats aan de oever van de Maas, nabij het centrum, herinnert hieraan. Ook daarvan bewaart Bibliotheca Andana de trieste postkaarten.
Voetnoot:
*) Hetzelfde artikel is verschenen in de krant Le Bruxellois, 25 februari 1916
Met dank aan:
– Jules Corthouts te Genk, en Hubert Bovens te Wilsele, beiden medewerkers van het Emile Vandoren Museum te Genk
– Yves Sorée, Conservateur des archives de la ville d’Andenne
– Céline Hermans, Conservatrice adjointe, Espace muséal d’Andenne