De ontstaansgeschiedenis en de waarde van de ‘Versierde Meelzakken in WOI’ is in boeken, tijdschriften en online veelvuldig beschreven. Daarnaast bestudeer ik de context van de Versierde Meelzakken om deze te kunnen plaatsen in een breder verband. Ik heb inmiddels vele primaire en secundaire bronnen geraadpleegd.
Primaire bronnen zijn geschreven door personen, die zelf in de jaren van WOI en direct erna betrokken zijn geweest bij de Versierde Meelzakken. Secundaire bronnen zijn geschreven door personen die er niet direct bij betrokken zijn geweest en zijn in latere jaren gemaakt.
Deze bibliografie bestaat uit twee tabellen in de volgende rangschikking:
1) ‘Versierde Meelzakken in WOI’:
– Primaire Bronnen per land
– Secundaire Bronnen per land
2) Context:
– Primaire Bronnen per land
– Secundaire Bronnen per land
The history and value of the ‘Decorated Flour Bags in WWI’ have been frequently described in books, magazines and online. In addition, I study the context of the Decorated Flour Bags to be able to place them in a broader context. At present I have consulted many primary and secondary sources.
Primary sources were written by people who themselves were involved in the Decorated Flour Bags in the years of WWI and immediately afterwards. Secondary sources were written by people who were not directly involved, these have been written in later years.
This bibliography consists of two tables in the following ranking:
1) ‘Decorated Flour Bags in WWI’:
– Primary Sources per country
– Secondary Sources per country
2) Context:
– Primary Sources per country
– Secondary Sources per country
Dit zijn de primaire en secundaire bronnen, die ik heb gevonden/These are the primary and secundary sources which I have consulted.
| Primaire Bronnen/Primary Sources | |
| België/ La Belgique/ Belgium | Errera, Isabelle, Catalogue d’Étoffes Anciennes et Modernes, Troisième Edition. Bruxelles, Vromant & Co; Lamertin, Musées Royaux du Cinquantenaire, 1927 |
| Gille, Louis, Ooms, Alphonse, Delandsheere, Paul, Cinquante Mois d’Occupation Allemande. Deel I 1914-1915: zaterdag 17 juli 1915. Bruxelles, Librairie Albert Dewit, 1919 | |
| Massart, Jean, Comment les Belges résistent à la domination allemande. Contribution au Livre des douleurs de la Belgique. Paris, Librairie Payot & Cie, 1916, fotobijlage | |
| Ville de Gand, Œuvres de Philanthropie et de Dévouement créées pendant 1re Année de la Guerre, 3 août 1914 - août 1915. Le Livre d’Or des Bienfaiteurs pendant la 1re Année de la Guerre. Gent: Maison d’Editions Hoste SA, 1915, p. 73,74 | |
| Ville de Liège, Œuvre du Secours Discret sous le Patronage de l’Administration Communale et du Comité National de Secours et d’Alimentation. Rapport présenté à l’Assemblée Générale du 20 juillet 1919 par M. L. Arnold, Secrétaire général, sur les opérations de l’Œuvre depuis sa fondation, novembre 1914, jusqu’à la clôture de ses opérations, fin juin 1919. Luik, 1919 | |
| Karhausen, Lucien, Le Cahier Perdu. La Destinée Tragique de J.v.d.K. Xlibris Corporation USA, 2011, 26, 28 april 1915 | |
| Vandervelde, Lalla, Monarchs and Millionaires. London, Thornton Butterworth Limited, 1925, p.97 | |
| Nederland/ Les Pays-Bas/ The Netherlands | Woestijne, Karel van de, Verzameld werk. Deel 8. Het dagelijksch brood II. Dagboeken en brieven over den oorlog 1914-1918. Bussum, (eds. P.N. van Eyck, P. Minderaa e.a.). Uitgeversmaatschappij C.A.J. Van Dishoeck, 1950. April 1915: p. 400; 26 december 1915: p. 694 |
| Verenigde Staten/ Les États-Unis/ USA | Bursch, Ann Dennis, The Apotheosis of the Flour Bag. How a Belgian expresses gratitude. Boston, Mass.: The Priscilla Publishing Company, The Modern Priscilla, February 1917, 5. |
| Edgar, William C., ‘The Millers’ Belgian Relief Movement 1914-15 conducted by The Northwestern Miller. Final Report of its director William C. Edgar, Editor of the Northwestern Miller, MCMXV’. Minneapolis, Minn. USA, 1915 | |
| Hunt, Edward E., War bread. A Personal Narrative of the War and Relief in Belgium. New York: Henry Holt & Company 1916. | |
| Kellogg, Charlotte, Women in Belgium. Turning Tragedy to Triumph. New York and London: Funk & Wagnalls Company, 4th edition, 1917. | |
| Kellogg, Vernon, Fighting Starvation in Belgium. New York: Doubleday, Page & Company, Garden City, 1918 | |
| Secundaire Bronnen/Secondary Sources | |
| België/ La Belgique/ Belgium | Adriaenssens, Werner, Belgian Art During the First World War: Exhibitions and Salons in Brussels. In: 14/18-Rupture or Continuity: Belgian Art around World War I. Rossi-Schrimpf, I. & Kohlwelter, L. (eds.). Leuven: Leuven University Press, 2018, p. 143-159 |
| Bastin, Dany, L’occupation allemande dans l’entité de Mettet. Website Mettet 14-18.be. Blog: 10 février 2014 | |
| Corens, Pauline, Het Nationaal Hulp en Voedingscomité: voedselvoorziening op lokaal niveau. Erfgoed Lommel vzw, Documentatiecentrum De Barrier. Blog wo1.erfgoedlommel.be: 27 februari 2015 | |
| Debart, Francois, De Blecker, Florent, Delvin, Sarah. La Vie quotidienne à Liège pendant la Première Guerre mondiale. Luik: EPL – Dossier 14 – 18, p 109 - 133 | |
| Dejonckheere, Marc, Van Kempen, Annelien, De emotie van de meelzak. Nederlandse Annelien van Kempen voert onderzoek naar versierde meelzakken uit WO I. Ieper: VIFF Magazine, Friends of the In Flanders Fields Museum, no. 70, jul|aug|sep 2019, p. 12-18 | |
| De Keyzer, Diane, Nieuwe meesters, magere tijden. Eten en drinken tijdens de Eerste Wereldoorlog. Van Halewyck, 2013 | |
| Delmarcel, Guy, Isabella Errera (1869-1929) in Liber Memorialis 1835-1985. Brussel, KMKG-MRAH, 1985, p. 99-106 | |
| Delmarcel, Guy, Pride of Niagara. Best Winter Wheat. Amerikaanse Meelzakken als textiele getuigen van Wereldoorlog I. Brussel, Jubelpark: Bulletin KMKG-MRAH, deel 84, 2013, p. 97-126 | |
| De Meûter, Ingrid, Amerikaanse Meelzakken uit de Eerste Wereldoorlog. Brussel, Jubelpark: Museum Kunst & Geschiedenis. Blog: Stukken van de maand, november 2014 | |
| Departement Cultuur, Jeugd en Media Vlaanderen, Topstukkenlijst. Versie 12-12-2016. www.kunstenerfgoed.be | |
| Europeana Collections, Bloemzakken. (1914; 1918) Flower Bags. Europeana 1914-1918: Bijdragen van particulieren, website: europeana.eu, 2014 | |
| Europeana Collections, Emilie Gerard, het verhaal van de Amerikaanse bloemzak. Emilie Gerard, the story of an American flower bag. Europeana 1914-1918: Bijdragen van particulieren, website: europeana.eu, 2014 | |
| Europeana Collections, Verhaal van Henri Vertongen.(1912; 1919) Story of Henri Vertongen. Europeana 1914-1918: Bijdragen van particulieren, website: europeana.eu, 2014 | |
| Europeana Collections, Schort in jute bloemzak. Europeana 1914-1918: Modemuseum Hasselt, website: europeana.eu, 2017 | |
| Helden Wereldoorlog I-Land van Waes, Moerbeke, Steun voor België. Gelegenheidsblog ‘100 jaar Groote Oorlog’. Bron: Guldenboek Moerbeke-Waes aan Hare Helden 1914-1918. helden.familiekunde-landvanwaas.be, Blog: 2 april 2015 | |
| In Flanders Fields Museum, Catalogus Remembering Herbert Hoover and the Commission for Relief in Belgium. Ieper: 16 maart – 20 mei 2013, p. 12-14 | |
| Macías T., Catalina, Le secours alimentaire pour les “pauvres petits belges”. Bruxelles: RTBF website. rtbf.be/14-18 | |
| Nath, Giselle, Voedselschaarste en voedselbedeling, tactieken en strategieën. Twee episodes uit de Belgische bezetting tijdens de Eerste Wereldoorlog. Gent: Universiteit Gent, Scriptie voorgedragen tot de graad van Master in de Geschiedenis (2010-2011), p. 48, voetnoot 100 en 101 | |
| Ruckebusch, Ina, Belgische voedselschaarste en Amerikaanse voedselhulp tijdens WOI. Veurne: Bakkerijmuseum, Patakon, Tijdschrift voor bakerfgoed, 5 nr. 1, juni 2014, p 7-31 | |
| Scheir, Olivier, Meelzak uit WOI verrijkt Nevelse collectie. Het Nieuwsblad België, 01/02/2016 | |
| Schloss, Claudine, Paul Heingartner. Luik: Bulletin des musées de la Ville de Liège hors série no. 38, décembre 2015 | |
| Sint-Pietersabdij, Oorlog in korte broek 14-18. Gent: website sintpieterabdij.stad.gent. Tentoonstelling 14-10-2016 – 2-4-2017 | |
| U.S. Embassy Brussels, History of the Flour Sacks. Brussel: The Hoover Exhibit. Expo Remembering Herbert Hoover and the Commission for Relief in Belgium, website hooverlegacy.be, 2006-2008/2013 | |
| Vanacker, Daniël, Het 14-18 Boek. De kleine Belgen in de Grote Oorlog. Zwolle: Uitgeverij Waanders bv, 2006, p 316-330 | |
| Van Kempen, Annelien, Versierde meelzakken in WO I. “De kanten bloemzak van Thlelt”. Tielt: FV regio Tielt vzw, Onze Voorouders, tijdschrift voor familiegeschiedenis, 22ste jrg nr. 4, okt.-dec. 2020, p. 67-69 | |
| Van Kempen, Annelien, De weldaad van de meelzak. Flour sacks. The art of charity. Ieper: vzw In Flanders Fields Museum, Jaarboek 2020, p. 4-25. English translation p. 123-131 | |
| Van Kempen, Annelien, Geborduurde meelzakken in WOI: Aardige herinneringen, zeer dienstig als geschenk; het overschot is het spreken waard. De relikwie van een heldenvolk. Veurne: Bakkerijmuseum: Patakon, tijdschrift voor bakerfgoed, nr. 1, september 2019, p. 3-23 | |
| Vermandere, Martine, Madame Lalla Vandervelde. A very exceptional woman. Gent, Amsab-ISG, 2023 | |
| Waterschoot, Raphaël, Oorlogsdagboek 1914-1918 hoe een burger van Sint Niklaas de Groote Oorlog beleeft. Blog: raphaelwaterschoot.wordpress.com, (zondag 24 september 1916), 2016 | |
| Nederland/ Les Pays-Bas/ The Netherlands | Vogelsang-Eastwood, Gillian, Back in time: Two new and fascinating acquisitions for the TRC Collection. Leiden, Textile Research Centre, Blog: www.trc-leiden.nl, 2017, 5 april |
| Vogelsang-Eastwood, Gillian, Belgian Embroidered Flour Bags. Leiden, Textile Research Centre, TRC Needles-Accessories: www.trc-leiden.nl, 2017, 5 april | |
| Verenigde Staten/ Les États-Unis/ USA | Adrosko, Rita, The Fashion is in the Bag: Recycling feed, flour, and sugar sacks during the middle decades of the 20th century (1992). Textile Society of America, Symposium Proceedings. 557. http://digitalcommons.unl.edu/tsaconf/557, p. 130, 136 |
| Austin, Carole, From Aid to Art: Decorated Flour Sacks from World War I. San Francisco, A Report from the San Francisco Craft and Folk Art Museum. Fall 1986 | |
| Byerly, Ross, Nelson, Kim, Clark, Desiree, Tinney, Meredith, Low, Keziah, The Great Humanitarian, Herbert Hoover’s Food Relief Efforts, Belgium & France. Mount Vernon, Iowa, Cornell College. Website: cornellcollege.edu. The Great Humanitarian. Herbert Hoover Food Relief Efforts, November 2006 | |
| Connolly, Loris, Recycling Feed Sacks and Flour Bags: Thrifty Housewives or Marketing Success Story? Dress, The Journal of the Costume Society of America,19-1, p. 17-36, DOI: 10.1179/036121192805298418, 1992, p. 19 | |
| Durlap, Annette, A Woman of Adventure: The Life and Times of First Lady Lou Henry Hoover. Nebraska: Potomac Books, 2022 | |
| Goodsell, Suzy, Flour Sacks provide War Relief. A Taste of General Mills. General Mills Archives, Blog: blog.generalmills.com, 2011 | |
| Hemingway, Joanne, Hinkhouse, Belle, Out of War. A Legacy of Art. West-Branch, Iowa: The Iowa City Questers Reciprocity Committee, 1995 | |
| International Herald Tribune, Belgian Artists Thank US. The New York Herald, European Edition, July 28, 1915. July 27, 2015 | |
| Kansas Historical Society, Thank you, America: Flour Sacks from Belgium, Reflections, a publication of the Kansas Historical Society and the Kansas Historical Foundation, spring 2014, vol 8, nr 2 | |
| Kull McCray, Linzee, Feed Sacks, The Colourful History of a Frugal Fabric. Calgary, Alberta: Uppercase Publishing Inc, 2016, p. 96-99 | |
| Little, Branden, De humanitaire mobilisatie in de Amerikaanse steden voor de steun aan België, 1914-18. Brussel: Musée et Archives de la Ville de Bruxelles, Cahiers Bruxellois – Brussels Cahiers 2014/1N (XLVI), (p. 127-145), zie p. 139, 140 | |
| Montgomery, Marian Ann J., Cotton & Thrift. Feed Sacks and the Fabric of American Households. Lubbock, Texas: Museum of Texas Tech University, Texas Tech University Press, 2019 | |
| Proctor, Tammy M., U.S. Food Aid and Expectation of Gratitude, 1914-1950. Rockefeller Archive Center Research Reports Online. Website: rockarch.org. 2011, p. 6 | |
| Schaefer, Matthew, What You Learn After You Know it all is What Matters. West Branch, Iowa, Herbert Hoover Presidential Library-Museum. Blog: Hoover Heads, July 6, 2022 | |
| Schwartz, Thomas, Subversive Flour Sacks of Thanks. West Branch, Iowa, Herbert Hoover Presidential Library-Museum. Blog: Hoover Heads, January 6, 2016 | |
| The Rockefeller Foundation, World War I and The Rockefeller Foundation. Sleepy Hollow, NY, Rockefeller Archive Center. The Rockefeller Foundation/A Digital History, Peace and Conflict. rockfound.rockarch.org |
De belangrijkste boeken, tijdschriften en online informatie die ik heb geraadpleegd om de context van de Versierde Meelzakken in WOI te kunnen plaatsen noem ik hieronder./ The most important books, magazines and online information that I consulted to put in context the Decorated Flour Sacks in WWI, are listed below.
| Primaire Bronnen/Primary Sources | |
| België/ La Belgique/ Belgium | Amara, M., Inventaire des archives du Comité national de Secours et d’Alimentation. Rapport général sur le fonctionnement et les opérations du Comité National de Secours et d’Alimentation. Deuxième partie. Le Département Alimentation. Tome II: Appendice: Le Service Stock général et Fabrications”. 1921. Brussel: Het Rijksarchief in België, Algemeen Rijksarchief, 2009 |
| Brigode, Jane, Union Patriotique des Femmes Belges. Rapport présenté au Comité National de Secours et d’alimentation par Mme Brigode, Sécretaire general-fondatrice. 8 Aout 1914 – 28 Février 1915. Bruxelles, 1915 | |
| Castiau, Marcel, Le Comité Central de Secours et d’Alimentation de l’Agglomération bruxelloise. Gedetailleerd verslag van de werking van het Comité in Archief Camille Huysmans, AMSAB-ISG. Gent, 1915 | |
| Henry, Albert, Le Ravitaillement de la Belgique pendant l’occupation allemande. Paris: Les Presses Universitaires de France, 1924 | |
| Mahaim, Ernest, Le secour de chomage en Belgique pendant l’occupation allemande. New Haven, Connecticut: Yale University Press, 1926 | |
| Massart, Jean, La Presse Clandestine dans la Belgique Occupée: avec vingt-six fac-similés hors texte. Paris: Berger-Levrault, Libraires-Editeurs, 1917 | |
| Picard, Edmond, Heures de Détresse. L’Oeuvre du Comité National de Secours et d’Alimentation et de la Commission for Relief in Belgium. Belgique 1914 – 1915. Bruxelles: CNSA, L’ Imprimerie J -E Goossens SA, 1915 | |
| Rency, Georges (Stassart, Albert), La Belgique et la Guerre. La Vie Matérielle de la Belgique durant la Guerre Mondiale. Bruxelles: Henri Bertels, Editeur, 1922 | |
| Van den Plas, Louise, L’Union patriotique des Femmes belges. Bruxelles: La Femme Belge, no. 12, janvier 1915, p. 939-954 | |
| Van Doninck, Pater, Dagboek. Bornem, Cultuurdienst. Website: wo1bornem.be. Augustus 1914-Juli 1922 | |
| Canada | Prud’homme, H., Relief Work for the Victims of the War in Belgium. Report on donations received and shipments made to Belgium since the Work was started up to February 5th, 1915. Montréal, February 5th, 1915 |
| Nederland/ Les Pays-Bas/ The Netherlands | Wessem, Henriette J. van, Ik kan handwerken. Practische handleiding voor het vervaardigen van alle voorkomende vrouwelijke handwerken. Leiden: A.W. Sijthoff’s Uitgevers Maatschappij, 1920 |
| Verenigde Staten/ Les États-Unis/ USA | Anderson-Weld Perkins, Isabel, The Spell of Belgium. Boston: The Page Company, The Colonial Press, C.H. Simonds Co., 1915 |
| Brand Whitlock, Belgium under the German Occupation: a personal narrative – Volume I. London: William Heinemann, 1919 | |
| Brown, Milton M., Clothing the Destitude of Belgium and the North of France (from October 26, 1914 tot April 1, 1917). London: The Commission for Relief in Belgium, 1917 | |
| Cammaerts, Emile, Claus, Emile, e.a., A Book of Belgium’s gratitude. Comprising literary articles by representative Belgians, together with their translations by various hands, and illustrated throughout in colour and black and white by Belgian artists. London: John Lane, the Bodley Head, New York: John Lane Company, Toronto: S.B. Gundy, 1916 | |
| Commission for Relief in Belgium, Extracts from a Letter relating to the Commission of Relief in Belgium from Mrs H. C. Hoover to Mrs Lindon Bates. New York City: The Commission for Relief in Belgium, The Woman’s Section, 14th December 1914 | |
| Commission for Relief in Belgium, History of The Woman’s Section of the Commission for Relief in Belgium. Appeal. New York, 1915 | |
| Commission for Relief in Belgium, Comité National de Secours et d’Alimentation, The Commission for Relief in Belgium, Has but a single purpose -, London: Crowther & Goodman, January 19th, 1915 | |
| Commission for Relief in Belgium, To-Day in Belgium. Reprinted from ‘The Morning Post’ of April 21 and 22, 1916. London: Crowther & Goodman 1916 | |
| Elisabeth, Koningin, The Queen of the Belgians makes a Christmas Appeal… Philadelphia: The Curtis Publishing Company, The Ladies’ Home Journal, January 1915, p 7 | |
| Gay, George I., Fisher. H.H. Public Relations of The Commission for Relief in Belgium. Documents. Volume I. Stanford University Press, Stanford University, California, 1929 | |
| Gay, George I., Fisher. H.H. Public Relations of The Commission for Relief in Belgium. Documents. Volume II. Stanford University Press, Stanford University, California, 1929 | |
| Gibson, Hugh, A Journal from our Legation in Belgium. Toronto: William Briggs. Garden City, N.Y.: The Country Life Press, 1917. | |
| Kellogg, Charlotte, Bobbins of Belgium. A Book of Belgian Lace, Laceworkers, Lace-Schools and Lace-Villages. New York and London: Funk & Wagnalls Company, 1920 | |
| Kittredge, Tracy B., A History of the C.R.B., The History of The Commission for Relief in Belgium 1914-1917. London: Crowther & Goodman Limited, Printers. | |
| Maurice, Arthur B., Bottled up in Belgium. The last delegate’s informal story. New York: Moffat, Yard & Company, 1917 | |
| Stopes, Marie Carmichael, Married Love or Love in Marriage. New York: The Critic & Guide Co., 1918 | |
| Williams, Jefferson and ‘Mayfair’, The Voluntary Aid of America, New York, London, 1918 | |
| Withington, Robert, Gray, Prentiss N., In Occupied Belgium, with a chapter by Prentiss N. Gray. Boston: The Cornhill Company, 1921 | |
| Secundaire Bronnen/Secondary Sources | |
| België/ La Belgique/ Belgium | Arnout, Anneleen, Archimedes Achterna. De Belgische musea tijdens de Eerste Wereldoorlog. BEG-CHTP – nr 22/2010, blz 55-92 |
| Bracke, Nele, De vrouwenarbeid in de industrie in België omstreeks 1900. Een ‘vrouwelijke’ analyse van de industrietelling van 1896 en de industrie- en handelstelling van 1910. BTNG | RBHC XXVI, 1996, 1-2, pp 165-207 | |
| Calkoen, Rita, De Conink, Rik, Fotocollectie over de voedselbedeling in Brussel tijdens de Eerste Wereldoorlog. Gent: AMSAB-ISG, Brood & Rozen 2014 – 4, p 59 – 65, | |
| Corremans, Luc, Vrouwen aan het Front. Van Dorothy Lawrence tot Marie Curie. Leuven, Davidsfonds Uitgeverij, 2014 | |
| Deblieck, Birgit, De beeldvorming van Herbert Hoover in de Belgische pers en historiografie. Gent: Masterscriptie Universiteit Gent, Vakgroep Nieuwste Geschiedenis, 2011 | |
| Delhalle, Sophie, Le CNSA, oeuvre purement humanitaire? Les comités locaux de Secours et d’Alimentation pendant la Grande Guerre. Jemeppe-sur-Meuse (Seraing), Analyse de l’IHOES no 107- 26 décembre 2012, p 1-6 | |
| Delhalle, Sophie, Les oeuvres de bienfaisance à Liège pendant la Premiere Guerre mondiale. In: Maréchal, Christine et Schloss, Claudine, 1914-1918 Vivre la guerre à Liège et en Wallonie. Luik, Editions du Perron, 2014, p 255-268 |
|
| Demasure, Brecht, ‘Honger langs de boorden van Maas en Schelde.’ Voedselconsumptie in België tijdens de Groote Oorlog. Bakkerijmuseum Veurne, Patakon, tijdschrift over Bakerfgoed, nummer 1, juni 2014, p 3-6 | |
| De Schaepdrijver, Sophie, De Groote Oorlog. Het koninkrijk België tijdens de Eerste Wereldoorlog., Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij Atlas, 1997 | |
| Goegebuur, Anton, Charlotte Kellogg: Women of America in Belgium. A biographical study on American and Belgian women during and after the First World War (1916-1920). Leuven: KU Leuven, Master of European Studies: Transnational and Global Perspectives, Centre for European Studies, 2014 | |
| Gubin, Eliane en De Smaele, Henk, Vrouwen en mannen ten oorlog, 1914-1918. Gender@war. Leuven, Davidsfonds Uitgeverij, 2015 | |
| Heingartner, Nancy, Préface/Chers Bienfaiteurs. Luik, Bulletin des musées de la Ville de Liège hors série no. 38. Novembre 2015/Octobre 2014 | |
| Lateur, Simon, De adel in het Gentse mondaine verenigingsleven aan het begin van de twintigste eeuw. Gent: Universiteit Gent, Masterscriptie voorgedragen tot het bekomen van het diploma Master in de Geschiedenis (2011-2012) | |
| Le Progrès Libéral, The “Commission for Relief in Belgium”, Bruxelles, le 3 Avril 1915, gezien op: website Bruxelles occupée 14-18, Vie quotidienne, Extraits de presse, 14-18.bruxelles.be |
|
| Lilar, Suzanne, Une Enfance Gantoise. Parijs, Grasset, 1976 | |
| Maréchal, Christine et Schloss, Claudine, 1914-1918 Vivre la guerre à Liège et en Wallonie. Luik, Editions du Perron, 2014 | |
| Philippart, Jean-Paul, Des décors mémoriels figés dans le verre. Les Cristalleries du Val Saint-Lambert entre 1914-1920. In: Maréchal, Christine et Schloss, Claudine, 1914-1918 Vivre la guerre à Liège et en Wallonie. Luik, Editions du Perron, 2014, p 4-7 | |
| Piron, Paul, De Belgische beeldende kunstenaars: van de 19e tot de 20e eeuw A-K, L-Z. (twee delen) Antwerpen: Ludion, 2016 | |
| Raskin, Evrard, Elisabeth van België. Een ongewone Koningin. Antwerpen, Uitgeverij Houtekiet, 2005 | |
| Reymenants, Geraldine, Marie Elisabeth Belpaire. Gender en macht in het literaire veld. 1900-1940. Leuven, KADOC-Studies 35, Universitaire Pers Leuven, 2013 | |
| Stuurgroep Wereldoorlog I, Limburg 1914-1918. Kleine verhalen in een Groote Oorlog. Hasselt, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed Limburg, website: limburg1914-1918.be, 2012 | |
| ULB, 1914 – ULB – 1918. Bruxelles: Le Blog des Bibliothèques de l’ULB sur la Guerre 1914-1918. 1914-ulb-1918.blogspot.com, 2014 | |
| ULB-USA: Passé, présent et futur d’une fructueuse collaboration. Past, Present and Future of a Fruitful Friendship. Bruxelles: Université Libre de Bruxelles, 1996 | |
| Van Wesemael, Fabian, Een gendergeschiedenis van de ervaring van verpleegsters en artsen in hun omgang met gewonde soldaten en lichamelijkheid tijdens de Eerste Wereldoorlog. Gent: Universiteit Gent, Masterproef voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte voor het behalen van de graad van Master in de Geschiedenis (2012 – 2013) | |
| Vileyn, Danny, Oorlog en honger in een bange hoofdstad. Archief Camille Huysmans in AMSAB-ISG Gent. Brussel: Website bruzz.be, Blog 18-3-2015 | |
| Frankrijk/ La France/ France | Dillmont, Thérèse de, Encyclopédie des Ouvrages de Dames. Mulhouse (Alsace): Thérèse de Dillmont, Editeur, 1890 |
| Nederland/ Les Pays-Bas/ The Netherlands | Bruijn, Aris de, Janny Folmer en het Nederlandse hospitaal Pré Catalan in Parijs, deel 1. De Groote Oorlog, The Western Front Association Nederland 1914-1918, jrg 22, nr 1, maart 2016 |
| Stevan-Bathoorn, Hennie, Stevan, Sjoerd, Pronklappen uit Nederlandse en Belgische meisjesscholen. Geschiedenis van de Souvenir de ma jeunesse 1875 - 1935. Museum voor Naaldkunst, Winschoten, 2009 | |
| Verenigde Staten/ Les États-Unis/ USA | Klekowski, Edward J., Klekowski Libby, Americans in Occupied Belgium 1914-1918: Accounts of the War from Journalists, Tourists, Troops and Medical Staff. Jefferson, North Carolina: McFarland & Company, Inc., Publishers, 2014 |
| McMillan, Evelyn, War, Lace, and Survival in Belgium During World War I. PieceWork Magazine, Spring 2020, p. 46-51 | |
| McMillan, Evelyn, Subversive Lace. PieceWork Magazine, May/June 2018, p. 8-15 | |
| McMillan, Evelyn, Gratitude in Lace. World War I, Famine Relief, and Belgian Lacemakers. PieceWork Magazine, May/June 2017, p. 10-15 | |
| Miller, Jeffrey B., WWI Crusaders. A band of Yanks in German-occupied Belgium help save millions from starvation as civilians resist the harsh German rule. August 1914 to May 1917. Denver: Milbrown Press, 2018 | |
| Nash, George H., An American Epic. Herbert Hoover and Belgian Relief in World War I. College Park, Maryland: NARA, Prologue Magazine, Spring 1989, Vol. 21, nr 1 | |
| Slach, Janlyn, Lou Hoover’s Reflections on Reflectors. West Branch, Iowa, Herbert Hoover Presidential Library-Museum. Blog: Hoover Heads, December 3, 2015 | |
| The National First Ladies’ Library, First Lady Biography: Lou Hoover. Canton, Ohio: website firstladies.org | |
| Winkler, Albert, Herbert Hoover and Belgian Relief. Provo, Utah: Brigham Young University, BYU ScholarsArchive, Vol 49, Issue 2, pp 21-46, 2013 |